دو مورد از ویژگی های فسیل راهنما چیست؟ فسیل‌ها، بقایای به جا مانده از موجودات و حتی گیاهانی هستند که قرن‌ها در سنگ‌ها و یا صخره‌ها قرار گرفته‌اند و آثار آنها بر روی آنها حک شده است. به طور کلی می‌توان این نوع پدیده‌ها را به 2 نوع فسیل اندامی و اثری تقسیم کرد که در ادامه می‌خواهیم یکی از نمونه‌های مهم آن یعنی فسیل راهنما را توصیف کرده و راجع به ویژگی‌های آن بیشتر صحبت کنیم.
فسیل راهنما چیست؟
ویژگی های فسیل راهنما چیست؟ همه ما از دوران دبستان با فسیل راهنما در دروس علوم تجربی آشنا شده‌ایم و می‌دانیم که فسیل‌ها، آثار به جا مانده از حیوانات هستند که در طول صدها سال ساخته می‌شوند. برخی از این پدیده‌ها تاریخچه‌ای در حدود هزاران سال دارند که سبب شده است تا اطلاعات ما از اکتشافات انسان‌ها بیشتر شود. پیش از اینکه به به بررسی ویژگی‌های فسیل‌های راهنما بپردازیم، لازم است با این پدیده‌ها به صورت دقیق‌تر آشنا شویم.
فسیل راهنما که در زبان انگلیسی به آن index fossil نیز گفته می‌شود، یک نوع اثر از موجودات زنده است به صورت جداگانه در یک دسته‌بندی دیگر شناخته شده و از آن برای تشخیص سن طبقه‌ای استفاده می‌شود. این نوع فسیل‌ها می‌توانند ویژگی‌های خاص و متفاوتی داشته باشند که در علم زمین‌شناسی بسیار مفید بوده و در می‌توانند تعیین کننده دوره زمانی زمین شناسی، سن رسوبات و نیز گسترش جغرافیایی باشند.
موارد دیگری که می‌توان راجع به کاربرد این آثار طبیعی با توجه به ویژگی های فسیل راهنما بیان کرد، می‌توان گفت:
بررسی حوادث گذشته،
تعیین ساختار بدنی حیوانات،
اثبات نظریه اشتقاق قاره‌ها،
تشخیص لایه‌های بالا و پایین،
آگاهی از چگونگی تشکیل رسوبات و محل آنها،
تعیین کننده طرز تکامل حیات جانداران،
تشخیص آب و هوای گذشته،
نمونه‌هایی از این مدل آثار طبیعی را می‌توان به طور مثال، تریلوبیت‌ها و آمونیت‌ها دانست. تریلوبیت‌ها که با عنوان Trilobites شناخته می‌شوند، رده‌ای از جانداران بندپا تبار منقرض شده هستند. سابقه زیست آنها به دوران دیرینه زیستی برمی‌گردد که می‌تواند به 250 میلیون سال پیش بازگردد.
2 مورد از ویژگی های فسیل راهنما
ویژگی های فسیل راهنما چیست؟ برای آنکه بتوانیم دید بهتری از این نوع پدیده و آثار به جا مانده از تاریخچه جانداران و زمین شناسی داشته باشیم، فسیل‌ها به دسته‌های مختلفی تقسیم شده‌اند که می‌توان آنها را به دو دسته اندامی و اثری تقسیم کرد. با توجه با ویژگی‌های هرکدام از این نوع فسیل‌ها، می‌توان گفت فسیل راهنما از نوع فسیل اندامی است که باقی‌مانده‌ای از موجودات زنده قدیمی هستند و می‌توانند تماما یا بخشی از آنها عین موجودات زنده باشند.
در مورد ویژگی های فسیل راهنما می‌توان به چند شاخص اصلی اشاره کرد که عبارتند از:
این نوع از فسیل‌ها می‌توانند در همه جا پیدا شوند: در این حالت باید گفت، جانداران در تاریخ گذشته زمین به صورت یکپارچه در سراسر خشکی‌ها زندگی کرده‌اند و به همین خاطر ممکن است در تمامی جای جای این سرزمین آثاری از آنها وجود داشته باشد. از این رو یکی از ویژگی‌های فسیل راهنما، این است که می‌توان آنها در نقاط مختلف جهان پیدا کرد. به اصطلاح نام دیگری که به این ویژگی شناخته می‌شوند، خود فراوان بودن آنها است.
تشخیص آنها آسان است: همانطور که در تصاویری که در این مقاله ارائه شده است مشاهده می‌کنید، فسیل راهنما به خوبی تشخیص داده می‌شود. این نوع فسیل‌ها همانطور که پیش تر اشاره شد، دارای آثار و نیز باقی‌مانده‌هایی از جانداران قدیمی هستند که ممکن است برخی از آنها نیز منقرض شده باشند. در این حالت مدت‌های بسیار زیادی زمان برای تشکیل فسیل آنها گذشته است و اکنون به راحتی می‌توان آثار آن را بر روی سنگ‌ها مشاهده کرد. بنابراین تشخیص آسان ساختار بدن آنها از ویژگی های فسیل راهنما خواهد بود.
دیگر ویژگی ها برای فسیل راهنما
علاوه بر 2 مورد بالا، همچنین می‌توان به موارد دیگری از ویژگی های فسیل راهنما اشاره نمود که در ادامه به آنها نیز می‌پردازیم. پاسخ به این پرسش یکی از سوالات پرتکراری است که می‌تواند برای شما دبستانی‌ها و کلاس نهمی‌ها در دوره اول متوسطه و در درس علوم تجربی مطرح شده و از آن امتحان گرفته شود. بنابراین بهتر است با موارد مختلف آن آشنا باشید.
فراوان هستند: از آنجایی که بیشتر فسیل‌ها بقایای به جا مانده از موجوداتی هستند که در طول میلیون‌ها سال گذشته می‌زیسته‌اند، واضح است که نمونه‌های بیشتری از آنها به جای مانده باشد. از سوی دیگر یکی دیگر مواردی که در این زمینه می‌توان به آن اشاره کرد، کوچک بودن آنها است. همانطور که از عکس‌ها نیز مشاهده می‌کنید، بیشتر این موجودات کوچک و در حد حشره‌ها هستند و از این رو در قسمت‌های مختلفی می‌توانند گیر کنند و یا از بین رفته و بقایای آن به راحتی در بین سنگ‌ها و صخره‌ها جابه‌جا شده باشد.
محدوده سنی مشخص و کوتاهی داشته‌اند: با توجه به پیشرفت علم زمین شناسی، تاکنون دوره‌های مختلفی برای زمین تعریف شده است. از سوی دیگر دانشمندان تاکنون موجودات بی‌شماری را در زمین کشف کرده‌اند که با توجه به همین فسیل‌ها و استخوان‌ها و بقایای به جا مانده آنها، با کمک علوم زیستی و پزشکی، عمر آنها و زمان مرگشان را تخمین زده‌اند. از این رو می‌توان گفت فسیل‌های راهنما، آن دسته از آثاری هستند که می‌توان آنها را در یک محدوده سنی مشخص تقسیم کرد.
ساختار بدنی ساده‌ای دارند: در صورتی که فسیل‌هایی که مشاهده می‌کنید، ساختار بدنی ساده‌ای دارند، به احتمال زیاد آن نوع مربوط به فسیل‌های ساده هستند. در این حالت نیز می‌توان گفت فرم بدنی این موجودات که غالبا هم کوچک است، به راحتی قابل تشخیص هستند و می‌توانید با مشاهده آنها، به راحتی محل دست‌ها، پاها، سر و یا قسمت‌های مختلف بدن و دم را مشاهده کنید.
جانداران صاحب این نوع فسیل‌ها آبزی هستند: این نوع فسیل‌ها می‌توانند بقایایی از موجودات آبزی باشند. بسیاری از جاندارانی که به زندگی روی خشکی روی آورده‌اند، از جمله حشرات و یا خزندگان و بندپایان، از دریاها به زندگی خشکی آمده‌اند که می‌توان به همین خاطر در گذشته آنها را به صورت فسیل‌هایی از بقایای جانداران زیستی در دریا دسته بندی کرد.
به طور کلی نمی‌توان گفت همه فسیل‌ها، فسیل راهنما محسوب می‌شوند و به همین خاطر لازم است زمین شناسان نسبت به ویژگی‌هایی که این دسته از موجودات دارند، توجه بیشتری نمایند.
